نکتۀ بسیار جالب این که در میانۀ قرن نوزدهم میلادی، حکمای ایران، به گفتۀ گوبینو، بسیار علاقمند بودند نکاتی را از فلسفۀ هگل و اسپینوزا بدانند. اما گوبینو به سراغ آثار آن دو فیلسوف نمی‌رود. زیرا معتقد بود که آنان افکار آسیایی دارند و نمی‌توانند عنصر تازه‌ای وارد ایران کنند. می‌گفت: ایرانیان مردمانی نیستند که در روش تجربی زیاده‌روی کنند و زیاده‌روی آنان را در استقراء (یعنی از قضایای جزئی به نتیجۀ کلی رسیدن)، نمی‌توان از میان برد. بنابراین، نباید انتظار داشت که از ضابطۀ «می‌اندیشم پس هستم» دکارت به شیوۀ اروپاییان، استفاده‌ای مناسب و میانه‌روانه بکنند.

دکارت در ایران Descartes en Iran - RFI Thursday, December 26, 2013 @ 4:11pm